Lodak Oyunu / Namık Kemal İLHAN

Bu oyun, Bünyan İlçesinin Zamantı yöresine yakın köylerinde oynanmaktadır. (Samağır ve civar köyler.) Anadolu Türklerinin Orta Asya'dan beri oynadıkları bir oyun olup günümüzdeki oyunlardan Polo'ya ve çim hokeyine benzemekdir. Yüz yıllardır özelliklerini bozmadan oynanan Lodak Oyunu günümüze kadar gelmeyi başarmıştır.

Lodak Oyunu adını yuvarlak ağaçtan veya taştan yapılmış "Lodak" adı verilen toptan almıştır. Beşer kişilik iki takım oluşturulur. Takımlar en fazla on kişiye kadar kadar çıkabilir. Oyunun ebesinin seçilmesi için kura çekilir. İsteyen biri de ebe olabilir. Ebe, oyunun en önemli kişisidir. Ebe, çok hızlı koşan, çevik ve atak biri olmalıdır.

Lodak oyununun asıl amacı, geniş alanın (bu alana halaka denir) ortasında bulunan çukura lodak adı verilen topu sokmaya çalışmaktır. Çukurun etrafındaki takım ise, rakip takımın attığı lodağı, ellerindeki özel yapılmış sopalarla vurarak çukura girmesini önlemektir. Oyun çukurunun genişliği 20-25 cm. derinliğindedir. Oyuncuların ellerindeki özel yapılmış sopaya ise "çöngeli" adı verilir. Çöngeli, iki değişik şekilde olabilir. Alt kısmı çengel şeklinde eğimli olanlara "çöngelli sopa", yuvarlak olanlara ise "topuzlu sopa" denir.
Oyun, ebeli takımın lodağı çukura atmasıyla başlar. Topu, ebe çukura atar. Bu çukurun adı "yalak"tır.
Lodak havaya doğru fırlatılır ve oyun başlar. Yalağı savunan takım lodağı uzaklaştırmaya çalışır. Eğer lodak havada süzülürken çöngelli sopayla vurulursa lodak oldukça uzun mesafelere doğru hızla gider. Ebe,bu topu almak için veya havadayken yakalamak için çabalar. Eğer hareket halindeyken yerde veya havadayken yakalarsa oyun devam eder. Yakalayamazsa lodağın durduğu noktadan yalağa doğru topu atmaya başlar. Topun çukura her girişi bir sayı demektir.
Ebeli takım on sayı yapana kadar oyun devam eder. On sayı yapılınca, yani lodak denen topu on kere yalağa soktuklarında, kaleyi (çukuru) koruyan takımla yer değiştirirler. Oyun, bu sıra ile üç ilâ beş saat arasında oynanabilir. Oyunun sınırı yoktur, usanıncaya kadar oynayabilirler. Oyunun amacı, lodağı yalağa sokarak sayı kazanmak, diğer takım içinse amaç karşı takıma sayı yaptırmamaktır. Oyunu kazanan takım, bu sayılara göre ya da süreyi uzatmasına göre belirlenir.
Oyunda ortaya konan herhangi bir iddia ya da ödül yoktur. Oyunun sonunda kaybeden takım, kazanan takımın elini öpmektedir. Bu oyunu gençler ve orta yaş grubunda bulunan herkes oynayabilir. Bu oyun, çocukların oynadıkları oyunlardan değildir. Maalesef son 25-30 senedir bu oyun oynanmaz olmuştur. Türk Kültüründe yaprak dökümü devam etmektedir.