Bünyan'da Ermeni Tehciri

Zamanın Kayseri Belediye Başkanı Ahmet Rifat (Çalıka) anılarında Bünyan İlçesi ve Yöresindeki Ermeni Tehcirini şöyle ifade etmektedir:

"Birinci Dünya Savaşı sırasında Kayseri'de Belediye Başkanı idim. İl Mutasarrıfı Zekai, bir gün bana dert yandı. Hükümet kararı ile Ermenilerin tehciri gerektiğinden, fakat bu işte çalıştırılacak doğru memur bulunmadığından ve kaymakamlara güveni olmadığından bahsetti. Benim bir ilçeyi seçerek ve yanıma istediğim kişileri alarak orada tehcir işlerini kontrol altında bulundurmaklığımı rica tarzında söyledi ve hissiyatıma müracaat etti. Ben de o zamanki İttihat ve Terakki Derneği sorumlu katibi Cemil Bey, Belediye Üyesi Feyzizade Osman Bey ve polis (akrabamdan) Sami Efendiyi kapsayan bir kurul yaptım.Tümen Komutan Vekili Albay Şahap Bey, Akçakayalı Nazif Ağanın oğlu Hacı Abdurrahman komutasında 15 er verdi. Bünyan İlçesinde meczup (dengesiz) bir kaymakam vardı. Ona da ilçenin inzibat kuvvetlerinin kurul emrine verilmesini yazdı. Kurula da yazılı bir emir verdi.

Böylece Bünyan İlçesi merkezine gidildi. İlçe Jandarma Komutanı Teğmen Mustafa Efendi ve birkaç jandarma eri de katılarak Ekrek (Köprübaşı) köyüne gidildi. Köy akşamdan abluka altına alındı. Köy İhtiyar Kurulu çağırılarak muharebe ve Ermenlerin devlete sadakatsizliği dolayısıyla hükümet kararı ile başka yere nakledilecekleri, sabaha hazır olmaları bildirildi. Arzu edecekleri kadar eşya götürecekleri söylendi.

Ertesi sabahtan itibaren 600 küsur haneye varan köy halkı, kağnıları ve eşyaları ile birlikte ve jandarma koruması altında köyden yolcu edildi. O vakit Sivas'a bağlı olan Aziziye (Pınarbaşı) ilçesinin Sarız Bucağı müdürlüğüne teslim edilmeleri gerekiyordu. Karakoldan karakola, Halep'e kadar gideceklerdi. Halk içeriden çıkıncaya kadar köyün içerisinde dışarıdan kimse bırakılmadı. Boşalan köy, bucak müdürü ve jandarma komutanı Mustafa Efendi ve başkanlarından kurulu bir heyete, ileride verilecek emre kadar muhafaza etmeleri kaydiyle teslim edildi.

Sıvgın köyü de o suretle boşaltılarak Nüfus Memuruna bırakıldı. Kiki (Gigi / Danişment) köyüne geçildi. Orası da aynı suretle boşaltılıp ilçe merkezine geçildi. Bünyan'da bulunan Ermeniler de o surette yollandılar. Kurul, bütün Ermenilerin hükümet emrine göre yolcu edilmeleri için gayret sarf etti. Fakat bazı Ermeniler, komşuları olan İslamlar tarafından korundular. İslamlar, Ermenileri sakladılar. Kurul, kimsenin menfaat sağlamaması için büyük titizlik gösterdi. Sadece geçici olarak kurulun hizmetinde olan erlerin yaya gezmemesi için terk edilmiş atlardan her erin bir ata binerek daha verimli çalışmasına müsade edildi. Verilen atların sayı ve tarifi Mutasarrıflığa bildirildi. Daha sonra erlerden alınan bu atlar Kayseri pazarında devlet hesabına satıldı. Ben daha sonra Polis Sami Efendi ve bir jandarma eri ile birlikte emvali metruke (terk edilmiş mallar) işlerini teftiş için bölgeyi gezdim. Raporumu mutasarrıflığa (valiliğe) verdim."

Devam edecek