Bünyanlı Müderris ve Hocalar

Müderris Âlim Efendi aynı zamanda TBMM 1. Devre mebusluğu yapmıştır.

BÜNYANLI MÜDERRİSLER:

Hamdi Üçok’un Çağlayanlar Beldesi Bünyan isimli kitapta ifade ettiğine göre, Bünyan’daki medreselerde Bünyanlı müderrisler de görev yapmışlardır. Özellikle 1872 Vergi defterinde adı geçen ve Arifiye Medresesinin kurucusu olan Hacı Hüseyin Efendi, aynı zamanda bu medresenin müderrisidir. Onun dışında Cingilzade Mustafa ve oğulları Kamil ve Mustafa Cingil, Uzun Hoca, Müderris Alim Efendi (TBMM 1. Dönem mebusu), Alim Efendi’nin babası Abdülkadir Efendi ve dedesi Mahmud Efendi, Müftü Nuh Özsoy, Nuh Erener, Hacatoğlu Mustafa, Paşa Efendi, Hacı Mehmet Turan ve Seyit Ali Demirezen…

Arifiye Medresesinde müderrislik yapan ve “Laz Hoca” namıyla meşhur olan zatın ismini bilemiyoruz ama medresenin son müderrisinin Çiftlikli Hoca Kasım Efendi olduğu bilgisine ulaşıyoruz. Halk arasında çok güzel sohbetinden dolayı “Dilistan Hoca” diye anılan Ali Osman Ömercioğlu, Pınarbaşı ilçesinde de naiplik yapmıştır.

Mehmet Sıtkı Işıtır, Bünyan Kültürü dergisinde Bünyan’da tekkelerde, medreselerde, camilerde ve erkek odalarında eğitim ve öğretim faaliyetlerinde bulunan müderris, âlim, hoca vb. adlarla anılan birbirinden değerli şahsiyetleri ismen zikretmiştir. Bu hocaların bir kısmı Osmanlı döneminde başladıkları eğitim ve öğretim faaliyetlerine devam etmişlerdir. Bugün dahi isimleriyle hâlâ hafızalarda olan bu değerli şahsiyetleri ve bu araştırmayı yapan Mehmet Sıtkı Işıtır amcamızı rahmet ve minnetle yad edelim.

Camiikebir Mahallesinde yetişen Hocalar:

1. Kamil Efendi'nin Mustafa Efendi Hoca

2. Cıngıllıoğulları - Baha Cıngıl - Kamil Cıngıl (Deli Kamil adı ile anılan ve Tam Ashab-ı Keyf isimli bir kitap yazan kişidir.)

3. Hayrullah

4. Aynı mahalleden Hoca Ali Osman Kaşıkçıoğlu ve Deli Şükrü Hoca

5. Sadilerin Nail Efendi Hoca

6. Mehmet (Özsoy) Hoca

7. Usanmadan yılmadan çocuk okutan, sarıksız cübbesiz, kendini hoca diye tanıtmayan Sadilerin Mehmet Efendi

8. Hacatzade Mustafa Efendi oğlu Mehmet Efendi(Uslu) Hoca

9. Tahsin Efendi Hoca

10. Havva Dudu Hala'nın kocası Mustafa Hoca (Oğulları İdris, Ömer ve Ali)

11. Pulcu Hafız Ağa namı ile anılan Kürdün Hafız Ağa. Çok işlek bir hafız idi. Oğulları öğretmen Hasan Coşkuner ve Ahmet, Abidin, Hikmet ve Ali Coşkuner

12. Aynı mahalleden Hafız Hoca namı ile anılan Hafız Hoca ve oğulları Necip Ağa, Cin Padişahı namı ile anılan Mustafa Efendi, oğlu Hacı Mehmet Bediz

13. Bünyanlı olarak iftihar ettiğimiz yine Camikebir Mahallesinden Kangalcı Hafız Osman Efendi (Bünyan'da, Muncusun'da, Kösehacılı'da birçok talebeleri vardır.)

14. Camiikebir Mahallesinde büyük hocalardan Loğmen Hoca ( eski arzuhalci Şit Tekin Efendi'nin babası)

15. Hasan Hüseyin Efendi Hoca (sakalı sarı idi, lakabına da Ağzı Sarı derlerdi) Bünyan eski Belediye Başkanlarından Ali Bayram ve öğretmen İhsan Bayram'ın dedesidir.

16. Camiikebir Camisinin müezzini olan Ladif Sevim Hoca (Beş vakit minareye çıkar, ezan-ı Muhammediyi okurdu. Hiçbir tekniğin olmadığı o devirde sesi üç ila dört kilometreden duyulurdu.)

Ladif Hocanın oğlu Duran, mektepte okuduğu sıralarda ölülerin devrine otururlar, fakir fukaralara devirden beşer kuruş, ikişer kuruş para çıkarırlar, dağıtırlar, artan para oldu mu, o da Duran'a cüz parası der keseye atarmış. Bu söz Bünyan'da dilden dile dolaşır olmuş. İnsanlar ne zaman bir şey bölüşseler ve bir kısmı artsa, arta kalan için "Duran'a cüz parası" derler.

17. Camikebir Mahallesinden Dizibüyüğün Nuh Efendi (Özsoy). 1925'lerden 1940'lara kadar müderris ve vazi idi.

Onun kadar güzel vaaz eden hoca nadir bulunurdu. Cemaati usandırmayan, söyledikçe dinleten bir insandı. 1940 yılından 1958 yılına kadar Bünyan Müftüsü olarak görev yapmıştır. Bu unutulmaz hocamızın adına Sağlık Mahallesi Çatyol arasına Nuh Efendi Camii isimli bir camimiz yapılmıştır.

18. Bu mahallede bir Laz Hocası varmış ve çok bilgili imiş. Oğlu Lazın İhsan Efendi Hoca derlerdi, bilirim. Süleyman Güler'in babası idi.

19. Ethem Ağanın Yahya Hoca (Alipaşanın babası - Kılıçaslan) Çok bilgili ve bilgili olduğu kadar da sinirli bir hoca idi. Birisine kızdığı zaman elinde ne varsa kırardı. Çifte giderken hocayı yine kızdırırlar, hoca da elindeki mesesi dizine verip kırar, öfkesini ondan alır. Kendine zarar verir, karşısındakine asla zarar vermezdi. Rahmetlinin böyle bir huyu vardı.

20. İzzet Ağanın Hacı Ömer Hafız (Talebeler okuturdu, sesi güzeldi.)

21. Baltacı oğlu Mehmet Ağa (Çok talebeler okuttu. Camicedit Mahallesinin çocuklarına namaz surelerini hep Baltacıoğlu Mehmet Ağa okuttu. Oğlu Mustafa'yı hafız etti. Oğlu da Camikebir'de imamlık yaptı.

22. Necmettin Efendi

23. Cinnazoğlu Hacı Osman (Emsal çocukları okutur, tam bir hafızdır. Sesi güzeldi. 1940 senesinde Ceyhan'da öldü.

24. Aynı mahalleden Aşig Dayı derler, Aşık Mustafa (Altınkaynak) Hoca vardı. Hak âşığı idi. Çiftçilik yapardı. Camicedit Camiinden emekli olan Mustafa Altıntop Hoca Aşık Dayının torunu olur. Aynı zamanda Kangalcı Hafız Ağa'nın talebesidir.

25. Topal Hafız. Çardak Caminin devamlı hocası ve müezzini idi.

26. Çardak caminin arkasında evi olan Ahmet Hoca (Tanrıöver). Oğlu Nihat ve Hüsrev Hafız vardı. Hüsrev Hafız, Kayseri'de Bünyanlı Halıcı Hüsrev Hafız diye ün almış bir hafız idi.

27. Mehmed Âlim Efendi Hoca (Çınar).

Hocaların hocası, yetenekli, bilgili, kültürlü bir hocamızdı. Aynı zamanda Kayseri'yi temsilen TBMM 1. devre mebusluğu yapmıştır. Bütün Türkiye'nin iftiharını kazanmış asil bir hocamızdı.

28. Aynı soydan ve aynı kandan Mahmut Efendi Hoca

29. Aynı mahallede Hüdaverdi Hoca

Âlim bir zattı. Riyaziyesi çok kuvvetli bir hocaydı. Uzun boyluydu. Oğlu öğretmen Mehmet Mutlu hocadır, diğer oğlu ise Doktor Erdal Mutlu'dur.

30. Hacıbeylerin Ali Paşa

Bilgili bir hocamızdı. Mahallede çok çocuk okuttu. 95 yaşında vefat etti.

31. Çayın Hafız Ağa

Okuyarak akan çayı durdurmakla ünlenmiş, o yüzden "çay" lakabı verilmiş bir hocamızdı.

32. Dervişağa Mahallesinde Deli İmam diye bilinen Seyit Ali Efendi Hoca (Demirezen) vardı.

İlmi kuvvetli, her hocanın ardında namaz kılmaz, namaz kıldığını da gören olmaz, âlim bir adamdı

33. İsmail Hafız

Cinnazoğlu Osman Hafız'ın babasıydı. Tam hafızdı. Kur'an-ı Kerim'de ayetlerin hangi sayı ve hangi sayfada olduğunu tam olarak bilen hafızdı.

34. Mulla Bekirlerin Bekir Efendi Hoca (Büyükkarahan)

Bakkal Hacı Bekir Büyükkarahan'ın babası

35. Kasım Hoca (Akyüz)

36. Bayramlı Mahallesinde Bürüngüzlü Hasan Efendi Hoca

Çok âlim bir zattı ve Matematik bilgisi de çok kuvvetliydi.

37. Yenice'den Tiryakinin Nuh Efendi (Erener)

38. Eski muhacirlerden Harun Hoca (Özgenç)

Bekir Hoca (Karaman) ve bir de Aziz Hoca vardı.

39. Derviş Efendi Oğlu

40. Cinli İbrahim Hoca.

Bu hoca da hafız olup 40 sene Bayramlı Camiinde imamlık yaptı. Sinir, derma, oğlancık tutan hastalara ocak olarak okurdu.

Seyit Burhanettin AKBAŞ