Kayseri Türkmenlerinin Orta Asya'daki İzleri /Hiçbir isim rast gele verilmemiştir

Bugün Hazar Denizinin ötesinde yaşayan Türkmenlerle Kayseri’de yaşayan Türkmenler arasında çok yakın bir ilgi bulunmaktadır. Adeta aynı anne-babanın iki farklı coğrafyada yaşayan çocukları denecek kadar birbirlerine benzeyen bu insanların gelenek ve göreneklerindeki ortaklık gibi boy ve oymak adlarının da ortak olduğunu müşahede etmekteyiz. Kayseri yöresindeki Türkmen oymaklarında gördüğümüz adlar Hazar ötesi Türkmenlerinde de vardır ve aşağıdaki tablo bunu göstermektedir:
Kayseri’deki Türkmen Oymağı -     Hazar ötesi Türkmenleri
1 Boynuyoğunlu                 Boynuyogun (Gızılayak Mukrı Uruğu) s.18
2 Dokuz Yörüğü                Tokguz (Olam Boyu) s.18
3 Toklar, Toklu                  Toklı (Akgum Olam Uruğu) s.18
4 Tatılı                               Tatlar (Hoca Boyu) s.19
5 Esirik                              Esrik (Garadaşlı Boyu) s.19
6 Kadılı                              Kadi (Garadaşlı Boyu) s.20
7 Karataşlı                         Garadaşlı Boyu s.20
8 Çandır                            Çandır Boyu s.20
9 Avşar                              Ovşar Uruğu s.20
10 Köpekli                        Köpek (Mürçeli Boyu) s.20
11 Şıhlı                              Şıh Boyu s.20
12 Düver                           Tüver ( Şıh Boyu) s.20
13 Aliyilli                          Alili Boyu s.22
14 Demircili                      Demirçi (Alili Boyu) s.22
15 Koyuncu                      Goyuncı (Sarık Boyu) s.22
16 Sayıtlı /Seyitli              Sayatlı (Bayraç Obası, Sarık, Yalkamış) s.23
17 Alagöz                          Alagöz (Sarık, Yalkamış, Gulca) s.23
18 Sakar                            Sakar Boyu s.23
Sakar Boyunun oymakları:
1. Şıhlar
2. Kavuncu 19
Salur                                      Salır Boyu s.23
20 Hobalı / Obalı                  Obalı, (Çarçöv Salırlarından) s.24
21 Herekli                             Haraklar (Kırk Köylü obalarından) s.24
22 Deliler                              Deliler (Kırk Köylü obalarından) s.24
23 Beğendik                          Begendik (Teke Boyu, Bağşı’ya bağlı) s.25
24 Gül                                   Gül (Tohtamış’a bağlı) s.25
25 Mamalı                             Mameli (Yomut boyu) s.25
26 Köseli /Köseler                Köseler (Yomut boyu) s.25
27 Alagöz                             Alagöz (Yomut boyu) s.26
28 Köpekli                           Köpekli (Ersarı, Gurama boyundan) s.27
29 Sayıtlı /Seyitli                 Sayatlı (Ersarı, Gurama boyundan) s.27
30 Basak                              Basak (Ersarı’dan ) s.27
31 Ağcalı                             Agacalı (Çartlak’a bağlı, Ersarı’dan) s.27
32 İslamlı                            İslamlı (Ersarı’dan) s.27
33 Mangışlak                      Mangışlalı (Ersarı’dan) s.27
34 Danacı                              Danacı (Ersarı’dan) s.22
35 Karakoyunlu                    Garagoyunlı (Ersarı’dan) s.22
36 Müsürlü                           Müsür (Gara Bağşılı’dan) s.27
Türkmenistan Bilim ve Teknik Yüksek Kurulu Üyesi Prof.Dr. Soltanşa Ataniyazov’un “Bilig” dergisinde yayınlanan “Türkmen Boylarının Geçmişi, Bugünkü Durumu ve Geleceği” isimli oldukça kıymetli makalesinde Türkmen boylarının tarihi, oymak ve obaları anlatılmaktadır. Makalenin son bölümünde Hazar ötesi Türkmenlerinin boyları, oymakları ve obaları hakkında ayrıntılı bilgi bulunmaktadır. Yukarıdaki tabloda yer alan sayfa numaraları bu makaleye aittir ve Kayseri Türkmenleri ile karşılaştırmalar bu makale esas alınarak yapılmıştır. Kayseri’nin Hacılar İlçesinin Sakar ve Beğendik bağlarının adlarından başlayarak İncesu ilçemizin eski adı olan Karataş adının; Kayseri’nin Çandır Mahallesinin Orta Asya Türkmenleri arasında boy ve oymak adı olarak isimleri mevcuttur. Tomarza ilçesinin Köpekli (adı sonradan Turan olarak değiştirildi) ve Sayıtlı / Seyitli köylerinin adlarını ya da aynı ilçenin Toklar kasabasının adını Asya Türkmenlerinde de boy ve oymak adı olarak görüyoruz. Sarıoğlan’ın Tatılı köyü, Sarız’ın Esirik köyü, Develi’nin Şıhlı kasabası, Kayseri’nin Düver köyü ve Bünyan’ın Ağcalı köyü de bu çerçevede Orta Asya Türkmenlerinin oymak adları arasındadır. (*) Soltanşa Ataniyazov; “Türkmen Boylarının Geçmişi, Yayılışı, Bugünkü Durumu ve Geleceği”, bilig-10, Yaz ’99, s.1-31

(S.Burhanettin AKBAŞ)