Memduh Büyükkılıç Başkan, Dulkadirli Türkmenlerindendir

Memduh Büyükkılıç Başkanın, Develi ilçemizin Şıhlı Kasabasından olduğunu bilenler mutlaka vardır. Şıhlı kasabasının adı basit bir isim değildir. Şıhlı adı, bir halk söyleşidir ve bu sözün aslı “Şeyhli”dir. Kayseri bölgesinde Türkmen obalarından Şeyli Obasının durumunu sizinle paylaşmak istiyorum.

İlk olarak Şıhlı Kasabamızın adını tescilleyen 1563 tarihli bir belgeye baktığımızda eski adının da Şıhlı olduğunu anlıyoruz.

“"Bu kariyede (köyde) Andırınlı Mahmut Şıh ve cemaati oturur. Kariye (köy) halkının bir kısmı Ahiyet Al Fityan(Kardeş Yiğitler) (Alaüddevle Bozkurt Bey Zaviyesi) Vakfına tahsis edilmişti. Bu kariyede 25 bennak (evli) aile, 12 mücerret (bekar) çırak, çoban otururdu." 1563
Demek ki Develi ilçemizin Şıhlı kasabasını kuranlar Kahramanmaraş Andırın’dan gelen Şeyh Mahmut ve obasıdır. Büyük ihtimal Şeyh Mahmut’un adı zamanla sadece “Şeyhli” haline dönüşmüştür. Asıl önemli olan ise köyde Dulkadirli Beylerinden Alaüddevle Bozkurt Bey’in yaptırdığı bir zaviye ve bir vakfın bulunuşudur. Zaten Dulkadirli topraklarından (Maraş) göçmüş obanın böyle bir zaviyeye ve vakfa sahip olması, karşımızda hatırı sayılır bir Türkmen obasının bulunduğunu gösteriyor.

Kayseri bölgesinde Şeyhli obaları sadece Develi Şıhlı’da da yoktur.  1570- 1584 arasında İslamlu Yörüklerinden (Himmetde –Yemliha havalisi) Şeyhler isimli bir oymağa daha rastlarız. İslamlu’da Kulu, Kesiliç ve Ahmed Hisarı mezralarında meskundu. Oymağın tasarrufunda Venk, Ahmed Hisarı, Döğer ve Kiçibaş mezraları vardı. 1584 yılında 20 hane idiler. 1570 yılında İslamlu Yörüklerinden Şeyhler oymağından 43 hane Koramaz nahiyesinde (Bünyan ve havalisi) kayıtlıdır.

Bizim son derece ilgimizi çeken bir oba da Şeyhli (Sülü Bey) Obasıdır. Bu Türkmen obasının yaylakları Develi, Erciyes ve Zamantı’da; kışlakları ise Aksaray ve Kırşehir idi. Develi ilçesinin Şıhlı kasabasının adının buradan geldiğini düşüyoruz. Kayseri sancağı Yörüklerinden olan oymak, 1484 yılında Viranşehir’de 15 hane nüfusa sahipti. Develi yöresinde Şeyhli adıyla bilinen oymağın Kayseri sancağı, Develi ve Zamantı yöresinde olduğu görülüyor. 1584 yılında Karataş Yörükleri arasında (İncesu) görülen oymak, Hisartepe’de 118 hane idi. Dulkadirli beylerinden Selvi Bey (Sülü Bey)’in (1386-1398) adını taşıyan oymağın Selvi Bey’le bağlantısı kesindir. Malatya naibi Mintas’la büyük bir savaşa tutuşan Selvi Bey, yenilince Develi Kalesine çekildi ve buradan hareketle Kayseri’de savaşlar verdi. Bu ismin aradan bunca sene geçmesine rağmen Kayseri bölgesinde yaşatılıyor olması son derece önemli gözüküyor.

Kayseri bölgesinde hareket halinde olan oymağın birçok yerleşim yerini de kurduğu anlaşılıyor. İslamlu (Himmetdede – Yemliha bölgesi), Karataş (İncesu), Develi ve Koramaz (Bünyan ve yöresi) Osmanlı belegerine göre onların hareket sahasındadır ve yerleşim yeri kurdukları alanlardır. Mesela, Bünyan’ın Ekinciler (Zek) köyüne yerleşen Şeyhli oymağı da tarihi belgelerde geçen bu oymaklardandır.

Bütün bu bilgiler açık ve net olarak gösteriyor ki Şeyhli (Şıhlı) obası kesin olarak Dulkadirli Türkmenlerindendir. Dulkadirli Türkmenleri ağırlıklı olarak Oğuz boylarından Bayat ve Avşar boylarına mensupturlar ama içlerinde Karkın, Bayındır, Çepni gibi daha birçok boyu barındırırlar.
Bugün Develi’nin Şıhlı kasabasında Bostanlık Deresi, Avşar köyü ve Değirmen Deresi adında üç tane mezraı bulunmaktaymış ama bugün artık buralara yayla demek daha doğrudur. Bunu ifade etmekteki kastım şudur. Doğrudan Dulkadirli Hanedanı Selvi Bey’in adını da almış olan Şeyhli (Şıhlı) obası Bayat boyundan gözüküyor ama Avşar Köyü yaylasını (mezraını) ölçü olarak alırsak Bayat ve Avşar boylarına mensubiyetlerini düşünebiliriz.

Son söz olarak kesin olan şudur ki Memduh Büyükkılıç Başkanın bağlı olduğu Türkmen obası, Dulkadirli Türkmenlerine mensuptur. Yani Memduh Başkan, Dulkadirli Türkmenlerindendir.

Seyit Burhanettin Akbaş 

---

📌 1. Akademik / Makale Üslubu

(Başlık ve alt başlıklarla, daha belgeli ve ciddi bir üslup)

Develi’nin Şıhlı Kasabasının Adı ve Kökeni

Seyit Burhanettin Akbaş

Şıhlı Adının Kaynağı

Develi ilçesine bağlı Şıhlı kasabasının adı halk arasında “Şeyhli” şeklinde söylenmiştir. 1563 tarihli Osmanlı tahrir defterlerinde “Bu kariyede Andırınlı Mahmut Şıh ve cemaati oturur” ifadesi geçmektedir. Bu kayıt, köyün kurucularının Kahramanmaraş-Andırın’dan gelen Şeyh Mahmut ve obası olduğunu göstermektedir.

Zaviyeler ve Vakıf

Söz konusu belgede köy halkının bir kısmının Alaüddevle Bozkurt Bey’in yaptırdığı Ahiyetü’l-Fityan Zaviyesi ve Vakfı’na tahsis edildiği belirtilmektedir. Bu durum, Şıhlı’nın sıradan bir oba olmayıp hatırı sayılır bir Türkmen topluluğu olduğunu ortaya koymaktadır.

Osmanlı Belgelerinde Şeyhli Oymağı

• 1570-1584 yıllarında İslamlu Yörükleri arasında “Şeyhler Oymağı”na rastlanmaktadır.
• 43 hane Koramaz nahiyesinde (Bünyan ve çevresi) kayıtlıdır.
• 1584 yılında Karataş (İncesu) bölgesinde 118 hane olarak zikredilmektedir.

Selvi (Sülü) Bey ve Şeyhli Obası

Şeyhli adı, Dulkadirli Beylerinden Selvi (Sülü) Bey’le de bağlantılıdır. 14. yüzyılın sonlarında Malatya naibi Mintas’la savaşan Selvi Bey, yenilince Develi Kalesi’ne çekilmiştir. Bu oba, yaylaklarını Develi-Erciyes-Zamantı’da, kışlaklarını ise Aksaray-Kırşehir’de kullanmıştır.

Yerleşim Alanları

Şeyhli obasının yerleşim sahaları Osmanlı belgelerinde;

• Develi,
• Koramaz (Bünyan),
• İslamlu (Himmetdede-Yemliha),
• Karataş (İncesu) olarak geçmektedir.
  Hatta Bünyan’ın Ekinciler (Zek) köyünde de bu obadan yerleşimler vardır.

Boy Mensubiyeti

Şeyhli obasının Dulkadirli Türkmenlerine bağlı olduğu açıktır. Dulkadirliler ise çoğunlukla Oğuzların Bayat ve Avşar boylarına mensuptur. Şıhlı’da bulunan Avşar Köyü mezrası da bu bağlantıyı güçlendirmektedir.

Sonuç

Bütün bu belgeler ışığında denilebilir ki Develi’nin Şıhlı kasabasının kurucuları Dulkadirli Türkmenleridir. Bu durumda Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç’ın bağlı olduğu oba da Dulkadirli Türkmenlerine mensuptur.

---

📌 2. Gazete / Popüler Üslup

(Daha anlaşılır, halkın ilgisini çekecek sade dil)

Şıhlı Kasabası ve Memduh Başkan’ın Türkmen Kökeni

Seyit Burhanettin Akbaş

Develi’nin güzel kasabalarından biri olan Şıhlı, adını basit bir tesadüften değil, köklü bir Türkmen geleneğinden alıyor. Halk arasında “Şeyhli” diye söylenen bu isim, aslında köyün kurucularının kim olduğunu bize gösteriyor.

1563 tarihli Osmanlı belgelerinde “Andırınlı Mahmut Şıh ve cemaati”nin burada yaşadığı yazıyor. Yani Şıhlı’yı kuranlar, Kahramanmaraş Andırın’dan gelen Türkmenlerdir. Üstelik köy, sıradan bir yerleşim yeri değil; Alaüddevle Bozkurt Bey’in yaptırdığı zaviye ve vakıf sayesinde dönemin önemli obalarından biridir.

Osmanlı kayıtlarına göre, Şeyhli obası yalnızca Develi’de değil; Bünyan, İncesu ve Himmetdede-Yemliha bölgesinde de yayılmış. Yaylakları Erciyes ve Zamantı’da, kışlakları ise Aksaray ve Kırşehir’de bulunuyordu. Bu oba, Dulkadirli Beylerinden Selvi (Sülü) Bey’in adıyla da anılıyor.

Bugün Şıhlı’da Bostanlık, Avşar ve Değirmen dereleri yayla olarak kullanılıyor. Bu da bize obanın Bayat ve Avşar boylarıyla bağlantısını hatırlatıyor.

Sonuçta açıkça görülüyor ki Şıhlı kasabası Dulkadirli Türkmenlerinin kurduğu köklü bir yerleşimdir. Dolayısıyla Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç da Dulkadirli Türkmenlerine mensuptur.

---

Siz bu iki üsluptan hangisini önce yayımlamak istersiniz? Akademik olanı mı, yoksa popüler ve halkın daha kolay okuyacağı olanı mı?