Bulgur Kaynatma - Hedik
Bölgemiz insanının kış yaz vazgeçilmez yiyeceklerinin başında “Bulgur Pilavı” gelir. Bir aile yıllık ortalama ailenin büyüklüğüne göre 10-15 çinik bulgur tüketirdi. Onun için bulgur yapmak çok önemli bir işti.
Harmandan kalkılıp, işler bittikten sonra ekinler ekilmeden, son güzde, dingin bir günde bulgur yapılır.
Bulgur yapılacak yer genellikle su başlarıdır. Burada ocaklar yapılır, Küpeli kazanlar kurulur. Başına yeterince keven, kerpiç, tezek, çalı çırpı ve evde yakılamayacak kadar sert ve şekilsiz odunlardan oluşan yakacak getirilir. Bulgur yapılacak buğday genellikle zerindir. Bulgur yapmada en önemli iş temizlik olduğundan, tarladan getirilip, harmanda öküz, at ve eşek düvenleriyle sürülerek çıkartılan buğdayların temizlenmesi için iyice yıkanır. Buğday eğer ırmak kenarında yıkanıyorsa, “Salgan” kurulur. Salgan; ırmağın cağlak kısmı taşlarla suyun yan ve alt tarafı çevrilerek, havuz oluşturularak yapılır. Taban ve yanlarına keçi kılından yapılmış çul serilir. Yeterince buğday dökülür. İçerisine bir veya iki kişi girerek buğdayı ayakları ve elleriyle karıştırılarak sehil lerler. Üst taraftan gelen su buğdayı temizleyerek akar gider. (Bu iş kuyu başlarında kuyudan çekilen suyun havutlara dökülmesiyle yapılır.) Temizlenen buğday, kalburlarla sudan çıkarılıp süzülerek, altı yanan içerisine yeterince su doldurulmuş küpeli kazanlara konur. Ateşler harlanarak buğdayın kaynaması beklenir. Kazanların başında bulunan tecrübeli kadınlar kazanları kontrol ederek, buğday “Hedik” olunca, kazan ocaktan alınıp, içerisindeki hedik süzülerek alınır ve komşulardan da toplanan çul ve savanların üzerine, soğuyup kuruması için serilir. Köyün yaşlısı, genci, çoluğu çocuğu bu hedikten doyasıya yerdi. Birkaç gün karıştırılarak iyice kuruması sağlanır. Kuruyan bulgurluğun, mahalle kadınlarının da yardımıyla ekmek tahtasının üzerinde taşı ayıklanır. Değirmene götürülmek üzere çuvallanır.
Harmandan kalkılıp, işler bittikten sonra ekinler ekilmeden, son güzde, dingin bir günde bulgur yapılır.
Bulgur yapılacak yer genellikle su başlarıdır. Burada ocaklar yapılır, Küpeli kazanlar kurulur. Başına yeterince keven, kerpiç, tezek, çalı çırpı ve evde yakılamayacak kadar sert ve şekilsiz odunlardan oluşan yakacak getirilir. Bulgur yapılacak buğday genellikle zerindir. Bulgur yapmada en önemli iş temizlik olduğundan, tarladan getirilip, harmanda öküz, at ve eşek düvenleriyle sürülerek çıkartılan buğdayların temizlenmesi için iyice yıkanır. Buğday eğer ırmak kenarında yıkanıyorsa, “Salgan” kurulur. Salgan; ırmağın cağlak kısmı taşlarla suyun yan ve alt tarafı çevrilerek, havuz oluşturularak yapılır. Taban ve yanlarına keçi kılından yapılmış çul serilir. Yeterince buğday dökülür. İçerisine bir veya iki kişi girerek buğdayı ayakları ve elleriyle karıştırılarak sehil lerler. Üst taraftan gelen su buğdayı temizleyerek akar gider. (Bu iş kuyu başlarında kuyudan çekilen suyun havutlara dökülmesiyle yapılır.) Temizlenen buğday, kalburlarla sudan çıkarılıp süzülerek, altı yanan içerisine yeterince su doldurulmuş küpeli kazanlara konur. Ateşler harlanarak buğdayın kaynaması beklenir. Kazanların başında bulunan tecrübeli kadınlar kazanları kontrol ederek, buğday “Hedik” olunca, kazan ocaktan alınıp, içerisindeki hedik süzülerek alınır ve komşulardan da toplanan çul ve savanların üzerine, soğuyup kuruması için serilir. Köyün yaşlısı, genci, çoluğu çocuğu bu hedikten doyasıya yerdi. Birkaç gün karıştırılarak iyice kuruması sağlanır. Kuruyan bulgurluğun, mahalle kadınlarının da yardımıyla ekmek tahtasının üzerinde taşı ayıklanır. Değirmene götürülmek üzere çuvallanır.
Su değirmenine götürülen bulgurluk, Bir savan üzeride üzerine su serpiştirilerek tavlanır, taşları özel olarak hazırlanmış değirmende, özenle öğütülür. Değirmenin teknesinden alınan bulgur dışarıda savanların üzerinde serilerek havalandırılıp kurutulur. Savrularak içerisindeki kepek çıkartılır. Kepek ayrı, bulgur ayrı olarak çuvallanıp eve götürülür. Eve getirilen bulgur kuruması için evin damına serilir.Evin hanımları, üç çeşit özel bulgur kalburu ile elenerek kepek, pıtpıtı, düğürcük, orta bulgur ve bulgur ayrıştırılır. Ayrı ayrı torbalara konularak yenilmek üzere evliklere istif edilir.
Değirmenden getirilen kepek hayvan yemine katılır.Elekten geçirilerek elde edilen kepek tatlı yapımında veya unun içerisine katılarak tüketilir. Bulgur ve bulgur çeşitleri bölgemiz halkınca gerek tek başına, gerekse diğer yiyeceklere katılarak tüketilen temel gıda olarak halen yerini korumaktadır.
Çağımızda artık bu meşakkatlere katlanarak bulgur yapmak yerine, şehirlerde büyük marketlerde hazır satılan çeşit çeşit bulgurlardan satın almak tercih edilmektedir. Ama bu bulgurların tadı asla o bulgurun tadını vermemektedir.
Değirmenden getirilen kepek hayvan yemine katılır.Elekten geçirilerek elde edilen kepek tatlı yapımında veya unun içerisine katılarak tüketilir. Bulgur ve bulgur çeşitleri bölgemiz halkınca gerek tek başına, gerekse diğer yiyeceklere katılarak tüketilen temel gıda olarak halen yerini korumaktadır.
Çağımızda artık bu meşakkatlere katlanarak bulgur yapmak yerine, şehirlerde büyük marketlerde hazır satılan çeşit çeşit bulgurlardan satın almak tercih edilmektedir. Ama bu bulgurların tadı asla o bulgurun tadını vermemektedir.
Kaynak: https://www.facebook.com/Elbasi.Kasabasi
Yorumlar
Yorum Gönder
Lütfen görüş ve düşüncelerinizi buraya yazınız.